Voor inspiratie, kennis, persoonlijke verhalen en een vleugje luchtigheid. 

Wantrouwen jeugd in overheid

Door SO 27/08/2023

Steeds meer jongeren uitten hun wantrouwen over de overheid. Dit wantrouwen nam toe tijdens de coronapandemie en uitte zich o.a. in rellen. Nu blijkt dat dit gevoel niet afneemt. Dit is gebleken uit gesprekken met 38 jeugdprofessionals, waaronder jongerenwerkers, en uit enquêtes die door 84 jongerenwerkers zijn ingevuld.

 Onderzoekers van het Nederlands Jeugdinstituut en jeugdwerkers hebben vastgesteld dat het wantrouwen onder jongeren in de afgelopen jaren is veranderd. Voorheen was polarisatie meestal horizontaal, wat inhield dat er wantrouwen en onderbuikgevoelens tegenover andere maatschappelijke groepen bestonden.

Uit het onderzoek blijkt dat tegenwoordig onder jongeren voornamelijk sprake is van ‘verticale’ argwaan. Dit impliceert dat jongeren vooral wantrouwen koesteren tegen de overheid en grote instituties in de samenleving.

Pandemie
Jeugdprofessionals voorspelden dat dit wantrouwen na de coronapandemie weg zou gaan, maar tot nu toe blijkt dat niet het geval. Groepen jongeren voelen, ondanks verschillen in ideologieën onderling, één gemeenschappelijke ‘vijand’: de overheid. Volgens jeugdprofessionals hebben jongeren hun vertrouwen in de overheid compleet verloren. Daarbij ervaren jongeren een gebrek aan gehoor en dit heeft o.a. geleid tot verminderde interesse in bijvoorbeeld de verkiezingen. De kloof tussen jongeren en het politieke systeem wordt gestaag groter op deze manier.

Schuld van de overheid
Veel jongeren beschouwen de overheid als een belangrijke veroorzaker van hun problemen. Het vertrouwen in een positieve toekomst is beperkt, en dit geldt in het bijzonder voor jongeren die in contact komen met jeugdwerkers. Zij ervaren in grotere mate een afhankelijkheid van de overheid en dus op dit moment ook een gevoel van afwijzing en falend beleid. De toename van armoede in Nederland, wachtlijsten voor hulpverlening en jeugdzorg, de woningcrisis en het toeslagenschandaal worden ook genoemd als bewijs van dit falende overheidsbeleid.

Oneerlijkheid
Velen jongeren zijn van mening dat de overheid met twee maten meet: politici die onwaarheden verkondigen blijven ongestraft, terwijl lokale handhavers juist buitensporig streng optreden tegen jongeren. Daarnaast heerst onder jongeren het gevoel dat protesterende boeren anders behandeld worden dan andere activisten, zoals klimaatactivisten.

Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken door het Nederlands Jeugdinstituut. Op deze manier wordt er toch geprobeerd hoor en wederhoor te plegen, maar dat zal niet voldoende zijn om dit gevoel wantrouwen te keren. Dit gaat niet alleen om een imago probleem van de overheid, jongeren stellen serieuze risico’s aan het licht.